Jak pisać wypracowanie (wyborcza), Dokumenty( referaty, opisy, sprawdziany, itp.)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
11
– Jak pisać wypracowanie
Arkusz I
Komentarz do zadań sprawdzających umiejętność pisania w związku z tekstem
podstawowym możesz mak-
symalnie otrzymać 50 pun-
któw, z tego połowę za rozwinię-
cie tematu, drugą połowę za kom-
pozycję, styl, język, zapis. Pamię-
tać musisz o przyjętych przez eg-
zaminatorów zasadach: po pier-
wsze – kompozycja będzie ocenia-
na, gdy napiszesz pracę na temat
lub częściowo na temat, czyli gdy
zdobędziesz punkty za rozwinię-
cie tematu; po drugie – język i styl
będzie oceniany, gdy napiszesz
pracę dłuższą niż 250 słów.
Oba tematy wypracowań, które
znajdą się w arkuszu egzamina-
cyjnym, sformułowane są do tek-
stów, dlatego ważne jest, abyś zro-
zumiał tematy i wywnioskował
z nich, pod jakim kątem powinie-
neś przeanalizować teksty. Powi-
nieneś też odkryć, czy teksty te uj-
mują zagadnienie podobnie, czy
różnie.
Zaprezentowany w tym nume-
rze temat pierwszy wymaga ana-
lizy dwóch fragmentów pochodzą-
cych z lektur obowiązkowych dla
poziomu podstawowego – „Dżu-
my” i „Tanga”. Zadanie polega na
tym, abyś prześledził rozmowy
bohaterów i wywnioskował, jak
oni rozumieją wolność. W powie-
ści Camus zwróć uwagę na postać
Ramberta, na jego wypowiedzi,
np.: „Rambert powiedział, że się
nad tym zastanawiał, że nadal wie-
rzy w to, w co wierzył, ale było-
by mu wstyd, gdyby wyjechał.
Przeszkodziłoby mu to kochać ko-
bietę, którą zostawił”, lub: „Za-
wsze myślałem, że jestem obcy
w tym mieście i że nie mam tu
z wami nic wspólnego. Ale teraz,
kiedy zobaczyłem to, co zobaczy-
łem, wiem, że jestem stąd, czy
chcę tego, czy nie chcę. Ta spra-
wa dotyczy nas wszystkich”. Do
zinterpretowania wypowiedzi
Ramberta przydaje się wiedza
o tym, jak filozofowie egzysten-
cjaliści interpretują pojęcie wol-
ności. Model rozwinięcia tematu
przewiduje dodatkowe punkty za
wprowadzenie kontekstu filozo-
ficznego.
Powinieneś również zwrócić
uwagę na dwie inne postacie wy-
stępujące w tym fragmencie
„Dżumy” – doktora Rieux i jego
przyjaciela Tarrou. Prześledź wy-
powiedzi doktora, jego stosunek
do Ramberta. Zwróć uwagę na to,
że doktor Rieux i Tarrou dokona-
li takiego samego wyboru co
Rambert, odpowiedz na pytanie
dlaczego? Pisząc o tych bohate-
rach, możesz wykorzystać wiedzę
z całego tekstu. Ale nie pisz
wszystkiego, co wiesz o bohate-
rach. Dokonaj selekcji informacji.
Wybierz tylko to, co pomoże ci
w zinterpretowaniu wyborów do-
konanych przez bohaterów „Dżu-
my”. Za umiejętne skorzystanie
z kontekstu powieści otrzymasz
dodatkowe punkty przeznaczone
na szczególne walory pracy.
Analizując wypowiedzi bohate-
rów dramatu Mrożka, zwróć uwa-
gę na poglądy Eleonory i Stomi-
la, chociażby na takie wypowie-
dzi bohaterów:
„STOMIL
Możliwe (
zapalając się
). Czas
buntu i skoku w nowoczesność.
Wyzwolenie z więzów starej sztu-
ki i starego życia! Człowiek sięga
po samego siebie, zrzuca starych
bogów i siebie stawia na piedesta-
le. Pękają skorupy, puszczają oko-
wy. Rewolucja i ekspansja! – to na-
sze hasło. Rozbijanie starych form,
precz z konwencją, niech żyje dy-
namika! Życie w stwarzaniu,
wciąż poza granice, ruch i dąże-
nie, poza formę, poza formę! [...]
ELEONORA
Czy poddajemy się przesądom?
Konwencjom krępującym ludz-
kość? Czy nie walczymy wciąż ze
starą epoką? Czy nie jesteśmy
wolni?”.
Opisz na podstawie fragmentu
konsekwencje nieograniczonej
wolności, jakie dostrzega Artur
w swoim domu. Zastanów się,
czym się różnią poglądy i posta-
wy bohaterów obu fragmentów.
O ile temat pierwszy nie wyma-
ga odniesienia fragmentów do ca-
łości utworów, o tyle w temacie
drugim znajduje się polecenie nie
tylko zinterpretowania fragmen-
tów „Jądra ciemności”, ale rów-
nież wykorzystania wiedzy z ca-
łego utworu. „Jądro ciemności”
znajduje się na liście lektur w In-
formatorze maturalnym, więc au-
tor zadania zakłada, że znasz ten
utwór. Dlatego w temacie formu-
łuje polecenie odwołania się do
całości. Temat dotyczy postaci
Kurtza. Fragmenty są tak dobra-
ne, że zawierają wiele informacji
o tym bohaterze i pozwalają jed-
nocześnie wykorzystać wiedzę
wyniesioną z lektury całego tek-
stu, np. przykłady ukazujące okru-
cieństwo Kurtza wobec tubylców
oraz szczegóły dotyczące jego
działalności w Afryce będą pocho-
dzić spoza fragmentów. Natomiast
analiza fragmentów pozwoli ci
opisać przyczyny okrutnej meta-
morfozy bohatera. Należy podkre-
ślić, że znajomość całego tekstu
pozwoli ci zrozumieć dołączone
do tematu fragmenty.
Zwróć uwagę na to, że punkty
za rozwinięcie tematu drugiego są
podzielone następująco – około
11 punktów otrzymujesz za ana-
lizę fragmentów i prawie tyle sa-
mo za znajomość z całości lektu-
ry. W każdym modelu rozwinię-
cia tematu niezależnie od pozio-
mu cztery punkty przydziela się
za wniosek pełny, dwa – za wnio-
sek niepełny, jeden – za próbę
podsumowania.
u
Z
a wypracowanie na poziomie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]