Jezyk polski -ARKUSZ ODPOWIEDZI, Szkoła, Matura, Próbna matura 2012-13 (listopad), Odpowiedzi ;)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI
Próbna Matura z OPERONEM
Język polski
Poziom podstawowy
Listopad 2012
Część I – rozumienie czytanego tekstu
Pochwała myślącego lenia
W niniejszym schemacie oceniania zadań otwartych są prezentowane przykładowe poprawne odpowiedzi.
W tego typu zadaniach należy również uznać odpowiedzi ucznia, jeśli są inaczej sformułowane, ale ich sens
jest zgodny z podanym schematem, oraz inne poprawne odpowiedzi w nim nieprzewidziane.
Liczba
punktów
Nr zadania
Odpowiedzi
1.
1 pkt – wskazanie poprawnej odpowiedzi
D
1
2.
1 pkt – wypisanie trzech wyrazów pokrewnych
1 pkt – określenie funkcji użycia wyrazów pokrewnych
Przykładowe odpowiedzi:
Wyrazy pokrewne:
zarobić, dorobić, nadrobić
(wymagane wypisanie trzech czasowników)
Funkcja, np.:
– ironia,
– podkreślenie, że zdobywanie pieniędzy stało się głównym celem pracy,
– uwypuklenie negatywnego stanowiska autora wobec tej sytuacji.
(wymagane 1 rozpoznanie)
2
3.
2 pkt – wskazanie trzech cech
1 pkt – wskazanie dwóch cech
Przykładowe odpowiedzi:
„Żyć podle”, np.:
– stale walczyć z rzeczywistością,
– zdobywanie pieniędzy uczynić głównym celem pracy,
– żyć w pośpiechu, ciągłej gonitwie,
– bez stabilizacji/stała mobilność,
– być w stałej dyspozycyjności/gotowości do przyjmowania każdej pracy (projektu),
– mieć poczucie niespełniania wymogów współczesności (niskie zarobki, mała mo-
bilność).
(wymagane podanie trzech cech)
2
4.
2 pkt – wyjaśnienie różnicy między dwiema parami wyrazów
1 pkt – wyjaśnienie różnicy między jedną parą wyrazów
Przykładowe odpowiedzi:
Praca – realizacja projektów
– słowo „praca” kojarzy się z działaniami, które niosą
ze sobą ciężar i znój, natomiast wyrażenie „realizacja projektów” sugeruje działania
lekkie i twórcze.
Człowiek twórczy – człowiek kreatywny
– przymiotnik „twórczy” podkreśla oka-
zjonalność cechy, natomiast znaczenie przymiotnika „kreatywny” jest związane ze
stałą gotowością do tworzenia nowych pomysłów, oryginalnych działań.
2
(Odpowiedzi muszą dotyczyć znaczeń wyrazów i wyrażeń, a nie działalności człowie
-
ka).
1
www.operon.pl
Język polski. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”
Liczba
punktów
Nr zadania
Odpowiedzi
5.
1 pkt – nazwanie analogii występującej między bohaterem sztuki i współczesnymi
ludźmi
Przykładowe odpowiedzi:
Zarówno bohater sztuki, jak i współcześni ludzie żyją w ciągłym biegu/są zapraco-
wani/podporządkowują swoje życie projektom.
1
6.
2 pkt – poprawne wypełnienie tabeli (dwóch wierszy)
1 pkt – poprawne wypełnienie jednego wiersza lub jednej kolumny
Przykładowe odpowiedzi:
Czynnik zagrażający
współczesnemu stylowi życia
2
Sposób negatywnego wpływu na
współczesny styl życia
Miłość
Wymaga czasu/ogranicza
dyspozycyjność/ogranicza
aktywność/uniemożliwia kre-
atywność.
Dzieci
Potrzebują czasu i uwagi.
Dom
Odwraca uwagę od świata.
(wymagane wypełnienie dwóch wierszy tabeli)
7.
2 pkt – wskazanie tematu obu części artykułu
1 pkt – wskazanie tematu jednej części artykułu
Przykładowe odpowiedzi:
Główny temat części tekstu:
Część I – akapity 1.–6.:
opis współczesnego trybu życia/pośpiech i podporządkowa-
nie się pracy w życiu współczesnego człowieka.
Część II – akapity 8.–16.:
pochwała wolnego tempa życia/zachęta do zwolnienia
tempa życia.
2
8.
1 pkt – sformułowanie uzasadnienia dotyczącego subiektywnego charakteru akapi-
tu 7.
Przykładowe odpowiedzi:
– zwrot „wiem przecież”,
– argumenty ujawniające stanowisko autora.
(wymagane podanie jednego uzasadnienia)
1
9.
1 pkt – wymienienie dwóch pozytywnych skutków „opieszałości, bezinteresownie
spędzanego czasu oraz nieróbstwa”
Przykładowe odpowiedzi:
Pozytywne skutki „opieszałości, bezinteresownie spędzanego czasu oraz nierób-
stwa”:
– odkrycia naukowe/rozwój cywilizacji,
– mądra polityka/decydowanie o sprawach publicznych,
– wolność i pluralizm,
– możność skupienia uwagi na drugim człowieku.
(wymagane dwie odpowiedzi)
1
10.
2 pkt – poprawne nazwanie dwóch sposobów
1 pkt – poprawne nazwanie jednego sposobu
Przykładowe odpowiedzi:
Sposoby, którymi posługuje się autor, aby przekonać odbiorcę (akapity 9.–11.), np.:
– odwoływanie się do ilozofów i ich myśli,
– ironia (ostatnie zdanie akapitu 9.),
– podawanie przykładów (np. opłacanie polityków),
– formułowanie argumentów,
– pytania,
– słownictwo wartościujące,
– epitety.
2
2
www.operon.pl
Język polski. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”
Liczba
punktów
Nr zadania
Odpowiedzi
11.
1 pkt – wyjaśnienie sensu wyrażenia „samotność zdwojona”
Przykładowe odpowiedzi:
„Samotność zdwojona” – samotność spowodowana z jednej strony brakiem czasu
na rozmowy z innymi ludźmi, a z drugiej strony brakiem czasu dla siebie, na „rozmo-
wy z samym sobą”.
1
12.
1 pkt – wskazanie paradoksu, na jaki zwraca uwagę autor
Przykładowe odpowiedzi:
Autor zwraca uwagę na to, że aby wykonywać ciężką wewnętrzną pracę – myślenie,
trzeba oddawać się nieróbstwu.
1
13.
1 pkt – wskazanie dwóch sposobów nawiązania kontaktu z czytelnikiem
Przykładowe odpowiedzi:
Sposoby nawiązywania kontaktu z czytelnikiem, np.:
– pytania,
– stosowanie liczby mnogiej („słyszymy”, „musimy”, „nas”, „nasze”),
zwrot do odbiorcy („proszę nie traktować”).
(wymagane dwie odpowiedzi)
1
14.
Przykładowe odpowiedzi:
1 pkt – wskazanie poprawnej odpowiedzi
B
1
Razem
20
3
www.operon.pl
Język polski. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”
Część II – pisanie własnego tekstu w związku z tekstem literackim
Temat 1.
Kobiety upadłe. Analizując i interpretując podane fragmenty
Lalki
B. Prusa oraz
Zbrodni i kary
F. Dostojewskiego, scharakteryzuj bohaterki oraz przedstaw stosunek
innych ludzi do nich. Wykorzystaj znajomość obu utworów.
I. Rozwinięcie tematu (
maksymalnie 25 pkt
)
1. Rozpoznanie zasady zestawienia tekstów (
0–2 pkt
)
Na przykład:
a) bohaterki – młode dziewczyny (19 i 18 lat) trudniące się prostytucją („kobiety upadłe”),
b) podobny strój bohaterek (wyzywający, wyróżniający) – znak profesji,
c) sceny pokazujące pierwsze spotkanie z bohaterkami.
d) w obu fragmentach przywołanie kontekstu religijnego.
2. Prezentacja postaci Marianny (
0–5 pkt
)
Na przykład:
a) emocjonalne zachowanie w kościele (płacz), spowodowane konliktem ze „starą”, a nie uczuciami religij-
nymi,
b) wykorzystywana (tajemniczy dług do spłacenia, „za wszystko płacę podwójnie”),
c) oiara przemocy izycznej („zapłacą jak wtedy w karnawale, com później tydzień leżała”),
d) podejmowała próbę zmiany sytuacji („byłam przecie w szwalni”),
e) brak możliwości utrzymania z uczciwej pracy („z ośmiu rubli na miesiąc nikt nie wyżyje”),
f) brak zasad moralnych („jestem tyle jeszcze warta, że mogę nikogo nie obszywać”),
g) niskie pobudki zmiany sytuacji („to stara będzie się wściekać”),
h) jej postawa jest typowa dla wielu osób („w samej Warszawie jest ich tysiące”),
i) interpretacja słów „Kto z was jest bez grzechu…”.
3. Stosunek innych ludzi do Marianny (
0–3 pkt
)
Na przykład:
a) niechęć ludzi zgromadzonych w kościele,
b) niejednoznaczność/ambiwalencja odczuć Wokulskiego („okryta hańbą”, „bydlę”, ale „lepsza i czystsza”),
dostrzega paradoks w jej postaci,
c) porównanie przez Wokulskiego z Izabelą,
d) interpretacja słów „Kto z was jest bez grzechu…”,
e) oferowanie pomocy ze strony Wokulskiego,
f) dostrzeganie związku sytuacji dziewczyny z sytuacją społeczną (stanem społeczeństwa) (Wokulski),
g) zdziwienie Rzeckiego obecnością dziewczyny, jego niechęć (pytanie i jego ton),
h) pomaganie motywowane przekonaniem o potrzebie realizacji programu pozytywistów (konieczność
pracy u podstaw).
4
www.operon.pl
Język polski. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”
4. Funkcjonalne wykorzystanie znajomości całego utworu –
Lalka
(
0–2 pkt
)
Na przykład:
a) dalsza pomoc Wokulskiego dla Marianny (umieszczenie jej pod opieką furmana Wysockiego),
b) zmiana charakteru i zachowania,
c) związanie się z Węgiełkiem, kolejnym podopiecznym Wokulskiego,
d) brak możliwości ucieczki od przeszłości (list Węgiełka z informacją o spotkaniu Starskiego).
5. Prezentacja postaci Soni (
0–5 pkt
)
Na przykład:
a) córka pijaka Marmieładowa,
b) jej wygląd odbiega od ubioru innych ludzi („dziwnie wyglądało”),
c) została prostytutką, chcąc pomóc inansowo rodzinie (zmuszona przez macochę),
d) prostytucja była rodzajem oiary,
e) kocha ojca i swoje przyrodnie rodzeństwo,
f) troszczy się o swoich najbliższych,
g) wstydzi się swego zajęcia („spuściła wzrok”),
h) prostytucja jest dla niej źródłem cierpienia.
6. Stosunek innych ludzi do Soni (
0–3 pkt
)
Na przykład:
a) poniżana przez innych,
b) jej przybycie do domu wzbudza emocje wśród zgromadzonych,
c) ojciec docenia jej oiarę,
d) ojciec dostrzega jej dobre cechy,
e) ojciec jest przekonany, że Bóg jej wybaczy,
f) ojciec prosi ją o wybaczenie, umierając, ma poczucie winy.
7. Funkcjonalne wykorzystanie całego utworu –
Zbrodnia i kara
(
0–2 pkt
)
Na przykład:
a) głęboka wiara Soni w Boga,
b) jej relacje z Raskolnikowem,
c) przemiana Raskolnikowa pod jej wpływem.
8. Wnioski (
0–3 pkt
)
Pełny wniosek (
3 pkt
)
Dostrzeżenie podobieństw i różnic w kreacji obu bohaterek, uwzględnienie kontekstu historycznego (pro-
gram pozytywistów w
Lalce
) i religijnego/ilozoicznego (np. rola wiary w
Zbrodni i karze
). wskazanie na ich
odmienną rolę w powieści – postać epizodyczna (jej los podporządkowany prezentacji Wokulskiego i jego
poglądom) i postać wiodąca (wpływa na głównego bohatera).
Częściowy wniosek (
2 pkt
)
Dostrzeżenie podobieństwa i różnicy w kreacji obu bohaterek.
Próba podsumowania (
1 pkt
)
Dostrzeżenie podobieństwa prezentowanych bohaterek lub różnicy w ich kreacji (np. Marianna zmienia się
dzięki pomocy Wokulskiego, Sonia wpływa na przemianę Raskolnikowa).
5
www.operon.pl
[ Pobierz całość w formacie PDF ]