Jezyki Dominium, Fabularki RPG, monastyr
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Języki Dominium
Zasady posługiwania się językami
Dominium jest zlepkiem krajów, bardzo różniących się historią, kulturą i mentalnością
mieszkańców. Łączy je jedynie wspólna wiara, a dzieli niemal wszystko inne. Niegdyś
w jeden organizm próbowało je spoić Imperium Doru, ale wraz z upadkiem tej potęgi
rozluźniły się więzi nałożone w czasie krucjat. Starodoryjski – przed wiekami język wspólny
– zmieniał się już za czasów krzyżowców. Rycerze osiedlali się na obczyźnie i przejmowali
mowę swoich mieszkańców. Dziś czystym starodoryjskim mówi się tylko w kościołach
i podczas uniwersyteckich debat. W państwach założonych przez krzyżowców nikt nie
zrozumie Doryjczyka, a przecież istnieją dziesiątki krajów, gdzie ludzie nigdy nie przyjęli
mowy ze wschodu. Również w nich język zmieniał się i jest zupełnie inny niż ten, którymi
mówili przodkowie, niewolnicy demonów. Z Dominium niemal zupełnie znikły języki deviria
– posługują się nimi tylko czarnoksiężnicy. Każdy, kto zna choćby kilka słów z języka
bezdusznych może ściągnąć na siebie kłopoty.
Na potrzeby mechaniki gry dokonaliśmy pewnych uproszczeń. Zakładamy, że każdy
kraj ma swój mówiony język ojczysty i alfabet, w którym ten język się zapisuje. Dla każdego
języka istnieją również języki pokrewne – zbliżone do niego z racji wspólnych korzeni, albo
częstych kontaktów sąsiedzkich. Na przykład większość Polaków rozumie trzy po trzy
rosyjski lub czeski, który jest bardzo zbliżony - języki słowiańskie należą do indoeuropejskich
i mają wspólne korzenie, ale z biegiem czasu zróżnicowały się. Tak samo w Monastyrze
Ragadańczyk potrafi wychwycić dwa słowa z wypowiedzi Kartińczyka, ponieważ obaj mieli
przodków mówiących tą samą mową.
Wiele języków w Dominium ma również swoje dialekty regionalne. Państwa Sojuszu
są ogromne i nic dziwnego, że ludzie na południu Ragady mówią trochę inaczej niż ci
z północy, szczególnie, jeśli chcą podkreślić swoją odrębność. W cywilizowanych krajach
Dominium istnieje również język literacki, będący wzorem i punktem odniesienia. Posługują
się nim ludzie wykształceni, w tym szlachta, czyli BG i większość BN. W języku polskim
dialekty to na przykład śląski lub kaszubski, a językiem literackim mówią w radiu lub
telewizji. Zakładamy, że na sesjach Monastyru wszyscy posługują się właśnie językiem
literacki. Dialektów używają mieszczanie i chłopi, oraz szlachta zaściankowa, przywiązana do
swojej małej ojczyzny. Może się jednak zdarzyć, że bohaterowie (częściej Sojusznicy) będą
się poruszali w środowisku, gdzie dialekt (lub żargon) jest mową codzienną, na przykład
wśród górali albo złodziejaszków portowych. W takich sytuacjach łatwo ujść za swojego
człowieka, jeśli dobrze zna się miejscową mowę.
Zauważ, że mieszkańcom niektórych krajów Sojuszu trudno dogadać się z sąsiadami,
ponieważ ich język nie jest spokrewniony z innymi. W naszej części Europy przykładem są
Węgry, a w Dominium Nordia.
W Monastyrze każdy język i dialekt można opanować na trzech poziomach – słabo,
biegle lub perfekcyjnie. Słabe rozumienie pozwala porozumieć się z trudem i wyłowić
z podsłuchanej rozmowy kilka słów, czasami jej przybliżony sens. Jeśli bohater czyta tekst
napisany alfabetem, który rozumie słabo, będzie musiał literować. Biegła znajomość języka
umożliwia swobodną rozmowę i bezproblemowe czytanie. Jeśli bohater opanował język
w stopniu perfekcyjnym, mówi, czyta i pisze tak znakomicie, jakby był to jego język ojczysty.
Trudność to liczba przydatna w mechanice uczenia się języków. Im jest wyższa, tym
trudniejszy język. Średnio jej wartość jest równa 4, ale w przypadku egzotycznych języków
może być wyższa, a w przypadku tych prostych jak Czarnoborski lub rozpowszechnionych,
jak Kordyjski, niższa).
Jeśli bohater słyszy wypowiedź w języku pokrewnym wobec jego ojczystego albo czyta
napisany w nim tekst, a nie włada językiem nawet w stopniu słabym, MG może pozwolić na
test Sprytu. PT zależy od tego, czy wypowiedź jest szybka, tekst napisany w zawikłany
sposób, i od tego, jak trudny jest to język (PT=Trudność+1-4). Jeżeli test się powiedzie
bohater zrozumie wypowiedź tak, jakby znał język słabo. Podobnie MG może pozwolić na
test zrozumienia dialektu języka ojczystego, ale wówczas PT będzie zawsze niższe (nie
większe niż 4). Gdy bohater opanuje język obcy perfekcyjnie, również ma prawo do
wykonywania testów Sprytu w celu zrozumienia jego dialektów i jego języków pokrewnych.
Tworzenie postaci
1. Gracz wybiera dla swojego bohatera miejsce urodzenia i postać automatycznie potrafi
mówić w swoim ojczystym języku (literackim), ewentualnie zna dodatkowo dialekt
z rodzinnych stron. Językiem i dialektem bohater posługuje się perfekcyjnie.
2. Po ustaleniu profesji postać otrzymuje dodatkowy język. Ksiądz, Inkwizytor i Mnich
mówią i piszą w starodoryjskim. Dla Emisariusza można wybrać kordyjski, cynazyjski lub
matrański. Szpieg otrzymuje jeden dowolny język obcy, który nie jest językiem deviria
lub nordyjskim. Wybranym językiem bohater posługuje się biegle.
3. Po obliczeniu Wiedzy Ogólnej bohater dostaje dalsze języki obce. Pula punktów na ich
wykupienie jest równa właśnie Wiedzy Ogólnej. Słaba znajomość danego języka kosztuje
tyle punktów, ile wynosi jego Trudność. Biegła znajomość kosztuje tyle, co Trudność
pomnożona przez dwa. Perfekcyjna znajomość to Trudność razy trzy. Dla języków
pokrewnych od Trudności przed pomnożeniem odejmuje się 1, dla dialektów ojczystego
języka od Trudności przed pomnożeniem odejmuje się 2.
Poświęcając 3 punkty z puli bohater może podnieść poziom znajomość języka
otrzymanego w pkt. 2 z biegłego na perfekcyjny.
Dialekt języka obcego X jest traktowany są jak język obcy, chyba, że bohater zna X
perfekcyjnie, wówczas jest to dialekt języka ojczystego.
Znajomość języków deviria uzależniona jest od Umiejętności Okultyzm. Za każdy
punkt Okultyzmu powyżej 1 bohater otrzymuje nowy język deviria na poziomie słabym,
albo podnosi stopień znajomości otrzymanego języka (ze słabego na biegły, z biegłego na
perfekcyjny). Wykupienie i podnoszenie Bel Tar warte jest dwa punkty okultyzmu.
Znajomość języków deviria zależy od MG, do którego zawsze należy ostatnie słowo w tej
sprawie.
4. Na etapie wykupywania Majętności i Sojuszników można wykupić jeden dodatkowy
język, płacąc Pierścieniami. Obowiązują te same zasady, co wyżej, z tym, że zamiast puli
obliczanej z Wiedzy Ogólnej używa się puli Pierścieni. Za Pierścienie nie można kupić
języka Deviria. MG może dopuścić zakup większej ilości języków za Pierścienie, jeśli
bohaterowie będą często podróżowali. Języki przydadzą się w drodze, a gracze nie będą
musieli inwestować w bezużyteczne w takim przypadku Majętności.
Uwagi:
Bohaterowie są szlachcicami. Języków uczą się w mowie i w piśmie, wraz z właściwym
alfabetem.
Jeśli bohater urodził się w kraju, gdzie ojczysta mowa jest traktowana jak dialekt jakiegoś
języka (np. Kaldos, gdzie mówi się odmianą gordyjskiego), na potrzeby mechaniki ów język
staje się dla bohatera dialektem (postać z Kaldosu wykupuje gordyjski jak dialekt i rozumie
ten język trzy po trzy).
Jeśli gracz wybierze dla postaci egzotyczny język, powinien uzasadnić wybór w jej
życiorysie.
Przykład:
Hrabia Essex, nowo stworzona postać, jest Emisariuszem z Wiedzą Ogólną równą 15
i Okultyzmem równym 4.
1. Essex automatycznie otrzymuje język Cynazyjski i zna go perfekcyjnie. Gracz nie
decyduje się na obdarzenie hrabiego jednym dostępnym dialektem – bornado -, ze względu na
przykre konsekwencje natury towarzyskiej, jakie się z tym wiążą.
2. Essex jest Emisariuszem – zna cynazyjski, kordyjski lub matrański. Cynazyjski dostał
już wcześniej i gracz decyduje się na kordyjski.
3. Wiedza Ogólna postaci jest równa 15 i właśnie tyle punktów ma do rozdysponowania
gracz. Cynazyjczycy przejawiają wrodzoną łatwość rozumienia języków, więc prawie każdy
język jest dla hrabiego pokrewnym i od jego Trudności odejmuje się 1. Gracz wybiera: słabo
dellański (4-1)=3, słabo kartiński (dialekt zachodniodoryjskiego) (4-1)=3, biegle agaryjski
(4-1)x2=6. Za pozostałe 3 punkty gracz podnosi znajomość kordyjskiego na poziom
perfekcyjny.
Załóżmy, że Essex nie byłby Cynazyjczykiem, lecz Ragadańczykiem z Wiedzą Ogólną 15.
Już nie każdy język jest traktowany jak pokrewny. Gracz wykupuje słabo dellański (4-1)=3
i słabo agaryjski (4). Pozostałe punkty wydaje na perfekcyjną znajomość dialektu z północnej
Ragady, aby bez problemu poruszać się wśród przeciwników politycznych (4-2)x3=6 oraz
słabą znajomość dialektu z gór Dervah, gdyby nie był pewien z którą frakcją ma do czynienia
(4-2)=2. W sumie 15 punktów.
Wracamy do Cynazji. Hrabia ma Okultyzm na poziomie 4, co pozwala mu poznać 3 języki
deviria w stopniu słabym, albo 1 na poziomie słabym i 1 na poziomie biegłym, ewentualnie
1 perfekcyjnie. Gracz dowiaduje się od MG, że w kampanii przydatny będzie Bel Tar, który
jest drogi. Hrabia zna go w stopniu słabym (2 punkty). Wystarczy jeszcze na 1 zwykły język
demonów na poziomie słabym. Jeśli Essex zna jakiś rytuał przyzwania, warto, by była to
mowa przyzywanej istoty.
4. Hrabia ma być prawdziwym poliglotą i gracz decyduje się zapłacić kilka pierścieni,
żeby wyposażyć postać w biegłą znajomość vermerskiego (4-1)x2=6 Pierścieni.
Rozwój postaci
Uczenie się nowych języków w trakcie trwania kampanii jest ściśle zależne od MG.
Jeśli bohaterowie mają kontakt z cudzoziemcami, często podróżują, a między przygodami
upływa dużo czasu, nauka przychodzi z łatwością - z sesji na sesję można nauczyć się języka
w stopniu słabym. Stopień biegły da się osiągnąć po dwóch sesjach, a perfekcyjny po trzech
lub więcej. Oczywiście bohaterowie mogą się uczyć tylko tych języków, z którymi mają
kontakt. Z reguły wystarcza dobry nauczyciel, ale przebywanie za granicą znacznie
przyspiesza proces.
Za naukę języków płaci się w Punktach Doświadczenia. Za każdy poziom (słaby,
biegły, perfekcyjny) płaci się Trudność x 50 PD, ale po jednej przygodzie nie można podnieść
znajomości danego języka o więcej niż poziom.
Jeśli język jest pokrewny, od Trudności odejmuje się 1.
Jeśli bohater uczy się dialektu języka ojczystego, od Trudności odejmuje się 2.
Dialekt języka obcego X jest traktowany jak języki obcy, chyba, że bohater opanował język X
perfekcyjnie, wówczas jest to dialekt języka ojczystego.
Państwo – język – alfabet – Trudność
Agaria
– agaryjski – doryjski - 4
Anhilion
– anhilioński – doryjski - 4
Arbat
– górnych rubieży – brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Balingen
– zachodniodoryjski (balingen) i matrański – doryjski - 4
Birian
– dolnych rubieży - brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Bregenne
– anhilioński – doryjski - 4
Brugia
– zachodniodoryjski (brugijski) i matrański – doryjski - 4
Cynazja
– cynazyjski – doryjski - 5
Czarnobór
– czarnoborski – doryjski - 3
Della
– dellański – doryjski - 4
Devon
– Mornów – Mornów - 6
Eliar
– zachodniodoryjski (eliarski) – doryjski - 4
Eskria
– eskryjski – eskryjski - 5
Folhord
– zachodniodoryjski (folhordzki) – doryjski - 4
Goksar
– agaryjski (dialekt goksar) – doryjski - 4
Gord
– gordyjski – doryjski - 4
Gorlah
– dolnych rubieży - brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Hakar
– dolnych rubieży - brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Harmad
– doryjski (dialekt harmadyjski) – doryjski - 4
Irkazja
– górnych rubieży - brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Kaldos
– gordyjski (dialekt kaldoski) – doryjski - 4
Kara
– karyjski – doryjski - 4
Kartina
– zachodniodoryjski (kartiński) – doryjski - 4
Kelszat
– zachodniodoryjski (kelszacki) – doryjski - 4
Kyrene
– kyreński – kyreński - 6
Kira
– kiryjski – kiryjski - 5
Kord
– kordyjski – doryjski - 3
Korykeia
– korykeiski – doryjski - 5
Liga
– ligijski – doryjski - 4
Matra
– matrański i mornów – doryjski i mornów – 3 i 6
Mergad
– doryjski (dialekt mergadzki) – doryjski - 4
Metia
– górnych rubieży - brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Minoria
- minoryjski – doryjski - 4
Mirra
– mirrański – doryjski - 4
Nordia
– nordyjski – nordyjski - 10
Ostia
– ostyjski – doryjski - 4
Pelos
– dolnych rubieży - brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Ragada
– ragadański – doryjski - 4
Santia
– doryjski (dialekt santyjski) – doryjski - 4
Skalmir
– kiryjski – kiryjski - 5
Skavia
– skaviański i agaryjski (dialekt skaviański) – doryjski - 4
Spazja
– spazjański – doryjski - 4
Styria
– orok - brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Szergir
– szergirski – doryjski - 3
Tawir
– dolnych rubieży - brak (w rzadkich przypadkach doryjski) - 5
Trizania
– trizański – trizański - 5
Tylos
– tylosjański – doryjski - 4
Valdeller
– zachodniodoryjski (dialekt valdeller) – doryjski - 4
Vermer
– zachodniodoryjski (dialekt vermerski) – doryjski - 4
Vintria
– vintryjski – doryjski - 4
Za Grzmiącą Rzeką
- głównie orkowy - brak informacji - X
Języki współczesne
Języki głównych krajów
Agaryjski
Język ten uchodzi za dziwaczny, być może dla tego, że kształtował się z dala od kręgu kultury
Imperium Doru. Ludzie na wschodzie uczą się go z trudem i czasami pokpiwają z egzotycznej
wymowy. Twierdzą również, że jest to mowa pogańska, a przez to nieczysta. Zarzuty są
bezpodstawne – agaryjski jest językiem bogatym i skomplikowanym, tyle, że nie było
literatów, którzy by go rozsławili. Zawiera ponadto sporo elementów wywodzących się
wprost ze starodoryjskiego oraz z języków Valdoru. W całym Dominium w powszechnym
użyciu są żołnierskie przekleństwa wywodzące się właśnie z agaryjskiego.
Alfabet
: doryjski
Dialekty
: dervah, kargadzki, iarmacki, ruczański, środkowoagaryjski, goksarski
Pokrewne
: agaryjski (dialekt skaviański), tylosjański,
Bardański
Bardański jest właściwie mieszanką dellańskiego i dawnego bardańskiego. Różni się na tyle
od języków macierzystych, że wielu uczonych przyznaje mu autonomię. Od czasów rozbioru
Bardanii górale przywiązują ogromną wagę do odrębności swojego języka, traktując go jako
część kultury, która musi być zachowana. Lubują się w używaniu idiomów niezrozumiałych
dla cudzoziemców, tak jakby akcent z gór Dervah nie zaciemniał wystarczająco ich wymowy.
Dla podkreślenia swojego statusy klany z gór Dervah używają specyficznego żargonu,
nazywanego przez nich językiem Wolnych Bardańczyków i z pogardą traktują braci, którzy
mówią po staremu – Mową Nizin. Poszczególne klany mają ponadto swoje dialekty, ale są
one zrozumiałe dla każdego Bardańczyka, ponieważ różnią się detalami.
Alfabet
: doryjski
Dialekty
: Wolnych Bardańczyków, Mowa Nizin
Pokrewne
: dellański, ragadański (dialekt dervah)
Cynazyjski
Stosunkowo trudny język, pełen kwiecistych metafor i zwrotów. Cynazyjski jest językiem
bardzo czystym, ukształtowanym przez literaturę. Posługiwanie się dialektami regionalnymi
lub, co gorsza, wiejskimi jest bezlitośnie wyśmiewane. Stąd mieszkańcy Bornado praktycznie
nie mają szansy zaistnieć w towarzystwie i powszechnie są obiektem kpin, gdyż nie potrafią
zamaskować odmiennej wymowy. Cynazyjczycy bardzo dbają o czystość swojej mowy i
bardzo rzadko wplatają doń obce słowa, choć mają naturalną łatwość uczenia się innych
języków. W ostatnich dziesięcioleciach cynazyjski coraz powszechniej staje się językiem
dyplomacji, konkurując na tym polu z kordyjskim. Pretenduje również do miana języka
literatury i nauki, choć tutaj nadal króluje starodoryjski.
Alfabet
: doryjski
Dialekty
: bornado
Pokrewne
: brak, ale w mechanice gry Cynazyjczyk traktuje każdy język (z wyjątkiem
nordyjskiego i deviria) jak pokrewny.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]