Jak oceniać uczniów, dla nauczycieli
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Autorem zadañ sprawdzaj¹cych do rozdzia³u
Samorz¹d lokalny
i znacznej czêœci zadañ do rozdzia³u
Prawa cz³owieka
oraz
AktywnoϾ obywatelska i opinia publiczna
jest
Jacek Królikowski
.
Wspó³praca redakcyjna:
Anna Machcewicz
Ok³adka:
Agnieszka Czy¿owska
Rysunki:
Piotr Rychel
Korekta:
Danuta Saba³a, Magdalena Dakowska
Sk³ad:
Jan Jacek Swianiewicz
© Copyright by Centrum Edukacji Obywatelskiej
Wydanie trzecie
ISBN 83–89240–26–2
Centrum Edukacji Obywatelskiej
adres internetowy: www.ceo.org.pl
e-mail: ceo@ceo.org.pl
SPIS TREŒCI
Wstêp
............................................................................
5
I. Kilka s³ów o programie KOSS
..................................................
6
II. Ogólne zasady oceniania
......................................................
7
III. Jak oceniaæ osi¹gniêcia uczniów – wskazówki i przyk³ady
...................
14
IV. Tabele kryteriów – czym s¹ i do czego s³u¿¹?
................................
33
V. Oczekiwane osi¹gniêcia uczniów i zadania sprawdzaj¹ce
do czêœci I i II programu KOSS
................................................
36
VI. Jak jeszcze mo¿na drêczyæ uczniów,
czyli inne pomys³y zadañ do kartkówek i sprawdzianów...
..................
87
Aneksy
A. Autentyczne ocenianie, czyli jak wygl¹da dobre zadanie sprawdzaj¹ce
......
88
B. Nauczyciele KOSS tworz¹ kryteria i narzêdzia oceny
..........................
91
C. Jak oceniaæ prace uczniowskie? – przyk³ady
..................................
102
D. System oceniania na lekcjach wiedzy o spo³eczeñstwie
......................
110
E. Fragmenty Rozporz¹dzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie oceniania 113
F. Standardy wymagañ egzaminacyjnych po gimnazjum
z zakresu przedmiotów humanistycznych
.....................................
115
I na koniec – dobre rady i przestrogi...
..........................................
117
Centrum Edukacji Obywatelskiej.
KOSS – Jak oceniaæ uczniów?
–3–
WSTÊP
Ksi¹¿ka ta ma pomóc nauczycielom edukacji obywatelskiej realizuj¹cym program
Kszta³cenie oby-
watelskie w szkole samorz¹dowej
oceniæ uczniów w sposób jak najbardziej obiektywny, wszechstronny
i sprzyjaj¹cy ich rozwojowi. Zawiera wskazówki dotycz¹ce oceniania wiedzy, umiejêtnoœci i aktywnoœci
uczniów oraz konkretne przyk³ady zadañ sprawdzaj¹cych, odnosz¹cych siê do kolejnych dzia³ów pro-
gramu oraz pierwszej i drugiej czêœci podrêcznika KOSS. Mamy nadziejê, ¿e nasza publikacja u³atwi
Pañstwu opracowanie w³asnego systemu oceniania na lekcjach
wiedzy o spo³eczeñstwie
.
W pierwszym rozdziale krótko przedstawiamy program KOSS, by w drugim przejœæ do omówienia
ogólnych zasad oceniania, na które zdaniem autorów programu nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê.
Te dwa rozdzia³y ksi¹¿ki to zmodyfikowane fragmenty publikacji:
KOSS – program nauczania wiedzy
o spo³eczeñstwie w gimnazjum,
wzbogacone miêdzy innymi o rozwa¿ania na temat proporcji, w jakich
nale¿y przy ocenianiu uwzglêdniaæ wiedzê ucznia, jego obywatelskie umiejêtnoœci, sposób uczestnicze-
nia w zajêciach i dodatkow¹ pozalekcyjn¹ aktywnoœæ. Osobne miejsce zajmuj¹ tu rozwa¿ania na temat
celowoœci i mo¿liwoœci oceniania postaw uczniów. Jest to powa¿ny dylemat, z którym nauczyciele
wiedzy o spo³eczeñstwie
nieustannie siê zmagaj¹.
Nastêpny rozdzia³ zawiera wskazówki dotycz¹ce sposobu i kryteriów oceniania ró¿nych form ak-
tywnoœci ucznia na lekcjach – wypowiedzi pisemnych i ustnych, dyskusji, projektów indywidualnych
i zespo³owych itp. Szczególnie wiele uwagi poœwiêcamy ocenie uczniów uczestnicz¹cych w interaktyw-
nych formach pracy na lekcji, gdy¿ one stanowi¹ o specyfice programu KOSS. Poniewa¿ w ocenianiu
wa¿ny jest nie tylko stopieñ, jaki ostatecznie uzyska dziecko, ale tak¿e sam proces oceniania, kolejne
dwa rozdzia³y dotycz¹ sposobu okreœlania kryteriów, czyli wymagañ, które spe³niaæ maj¹ prace i dzia-
³ania uczniów. W wielu krajach to w³aœnie praca – czêsto prowadzona wspólnie z uczniami – nad
skonstruowaniem kryteriów oceny uwa¿ana jest za najwa¿niejszy element tego procesu.
W rozdziale zatytu³owanym „Oczekiwane osi¹gniêcia uczniów i zadania sprawdzaj¹ce” znajduj¹ siê
przyk³ady æwiczeñ, przy pomocy których nauczyciele mog¹ sprawdziæ, w jakim stopniu uczniowie opa-
nowali materia³ i umiejêtnoœci okreœlone w zestawieniach oczekiwanych osi¹gniêæ do poszczególnych
rozdzia³ów programu i podrêcznika KOSS.
Nasz¹ ksi¹¿kê wzbogacaj¹ aneksy, w których znajdziecie Pañstwo przyk³ady narzêdzi oceniania
opracowane przez nauczycieli KOSS oraz prac uczniowskich wraz z kryteriami, wed³ug jakich by³y
oceniane. Zamieœciliœmy tak¿e propozycjê systemu oceniania na lekcjach
wiedzy o spo³eczeñstwie
w szkole œredniej opracowany w ramach programu „Nowa Szko³a”, fragment rozporz¹dzenia Ministra
Edukacji Narodowej w sprawie oceniania oraz rozdzia³ ksi¹¿ki „A Guide to Authentic Instruction and
Assessment: Vision, Standards and Scoring”, jednej z najciekawszych publikacji na temat nowoczesnego
nauczania i oceniania w œwiatowej literaturze pedagogicznej.
¯yczymy mi³ej lektury, w imieniu uczniów prosz¹c równoczeœnie o to, byœcie Pañstwo z umiarem
korzystali z przedstawionych tu wskazówek...
Alicja Pacewicz
Tomasz Merta
PS Dziêkujemy nauczycielom i uczniom za udostêpnienie swoich prac.
Centrum Edukacji Obywatelskiej.
KOSS – Jak oceniaæ uczniów?
–5–
[ Pobierz całość w formacie PDF ]