jak-przezyc-depresje - jastrun murawiec, psychologia SWPS, różne, Depresja
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Tomasz JastrunSławomir MurawiecDEPRESJĘJak przeżyćby dotrzeć do jak największej liczby ludzi, którzy mieli, mają lub będąmieć depresję, i do ich bliskich, przyjęliśmy formę swobodnej i luźnejrozmowy. To jest nie tylko dialog lekarza z pacjentem, ale też człowie-ka, który wie, czym jest depresja nie tylko od pacjentów, z pisarzem, który o de-presji pisze, traktując tę twórczość jako autoterapię, a chce też dać świadectwo,by pomóc innym.Tomasz Jastrun,dr Sławomir MurawiecACzym jest depresja?TomaszJasTrun:Depresja to choroba umysłu i ciała człowieka. Jest niezwykław swoich formach, też w monstrualnej skali cierpienia. To jedna z tych kon-dycji psychicznych, które nie zabierają samoświadomości, a czasami nawet jąwyostrzają...Depresja, zwana kiedyś łagodnie melancholią, nigdy nie była łagodna. A stajesię tak powszechna, że gdyby była chorobą zakaźną (na szczęście nie jest), tomoglibyśmy mówić o epidemii.sławomirmurawiec:Dla milionów ludzi depresja jest częścią codziennego ży-cia. Dla moich pacjentów bywa wieloletnią towarzyszką zmagań podejmowa-nych każdego dnia, stałym, niechcianym gościem, który czeka każdego poranka,aż otworzą oni oczy, by towarzyszyć im do nocy. Bywa smolistą mazią niemoż-ności, która hamuje bieg świata i codziennej aktywności w taki sposób, że każdaczynność jest niezwykle trudna i czasochłonna, że trudno się jej podjąć.Depresja przesyca każdą chwilę doznaniem smutku, obojętności, bólu psy-chicznego, czasami i fizycznego, spowalnia każde działanie, odbiera barwy świa-tu, a ludziom przyjemność istnienia, zabiera sen, często daje w zamian niepokój,lęk i zmartwienie.T.J.:Warto wiedzieć, że każda depresja jest podobna do pozostałych i zarazemróżna jak odciski palców. Jej nawroty mogą być odmienne nawet u tej samej oso-by. Są jednak w depresji pewne wspólne cechy, jak podobne są opuszki palcówkażdego człowieka, ale kształt odcisku każdego epizodu może być inny.1Spróbujemy w tej rozmowie dać narzędzia do jej diagnozy tym, którzy de-biutują w depresji i nie wiedzą, co z nimi się dzieje. Depresja ma wiele przebrańi kamuflaży. To jednak lekarz wyda ostateczny werdykt i zaproponuje leczenie.Ważne, że depresję leczy się coraz skuteczniej, czego ja sam jestem żywymprzykładem.S.M.:Definicja, nad którą się zastana-wiamy, może być taka, jaką posługuję sięna co dzień w pracy jako psychiatra. Napoczątku uprawiania tego zawodu przy-swoiłem kryteria zespołu depresyjnego,zawarte w książkach ówczesnego wielkie-go autorytetu w tej dziedzinie, profesoraStanisława Pużyńskiego. W codziennejpracy klinicznej to właśnie na ich podsta-wie rozpoznaję u moich pacjentów depre-sję. Obejmują one pięć grup objawów:1.obniżenie nastroju – smutek, przygnębienie, czasami zobojętnienie, „dół psy-chiczny”, generalnie chodzi o przeżywanie smutku, rozpaczy i przeżyć z nimirównoważnych;2.anhedonia – zaprzeczenie hedonii, jest to utrata możliwości przeżywania jakoprzyjemne i satysfakcjonujące tego, co poprzednio dawało przyjemność i sa-tysfakcję. Mogła to być poprzednio jazda na rowerze, sport albo książki, teatr,kino lub kontakt z bliskimi bądź też praca i płynąca z niej satysfakcja czy jesz-cze coś innego. Jeśli ktoś doświadcza anhedonii, to przyjemność i satysfakcjazostają zmniejszone albo nie ma ich wcale;3.obniżenie napędu – zmniejszenie albo brak takiego wewnętrznego motoru dodziałania, jakby silnik wewnątrz człowieka wysiadł, wszystko staje się zbyt trud-ne, zbyt niemożliwe do zrealizowania – zdaje się, że każda czynność przerastanasze możliwości. Wiele osób mówi o swoim doświadczeniu, że najchętniejsiedziałby bezczynnie po prostu patrząc przed siebie, inni mówią „robię, bomuszę” o aktywności, np. o pracy, którą kontynuują, „ciągną z wysiłkiem”;4.zaburzenia snu, rytmów dobowych i objawy cielesne – typowo jest to senpłytki, przerywany, niedający odpoczynku, z kilkoma wybudzeniami w ciągunocy; osoba z depresją często zasypia dobrze wieczorem, ale w ciągu nocybudzi się kilkakrotnie, ostatecznie wybudzając się wcześniej niż zwykle; sa-mopoczucie zazwyczaj rano jest gorsze, a wieczorem lepsze. Możliwy jest teżinny wariant depresji z nadmiarem snu, który jest wtedy przedłużony, zajmu-je więcej godzin w ciągu doby niż kiedyś. W depresji występują też różnegorodzaju objawy cielesne, np. bóle głowy, innych części ciała, zaburzenia mie-siączkowania u kobiet, suchość w ustach;25.lęk, napięcie, drażliwość. To może być stałe przeżywanie lęku, który może niedotyczyć żadnej konkretnej sytuacji, jest wtedy bezprzedmiotowy, ale możeteż mieć związek z jakimiś bardzo konkretnymi sprawami. Może występowaćstałe poczucie napięcia psychicznego, a czasami też pacjenci zauważają fizycz-ne postaci napięcia mięśni. Osoby z depresją często skarżą się na drażliwość,drobne zdarzenia, sytuacje tak naprawdę bez znaczenia, które powodują roz-drażnienie, czasami wywołują złość; przejmujemy się nimi, drobiazgi dotyka-ją, bolą, są niemożliwe do zniesienia.Te objawy są typowe i konieczne, wiem to już z własnej praktyki psychiatry.Trzeba jednak stanowczo zastrzec: ważna jest też skala dolegliwości. Niejest depresją każda chandra, każdy smutek po niepowodzeniu, złe samo-poczucie po kłótni, każdy ból utraty, każda żałoba i obawa o przyszłość.Depresja (dokładniej zespół depresyjny) to zespół współistniejących ob-jawów, które tworzą spójną całość, kilka nierozłącznie scalających się zesobą elementów. Elementy te zostały precyzyjnie opisane w literaturze me-dycznej i zobrazowane w literaturze pięknej. W kontekście depresji słowo„piękna” nie jest chyba odpowiednie, ale literatura to już Twoja dziedzina.T.J.:Tak, depresja bywa przerażająca w swej skali. A daje tak wiele objawów, żemożna się pomylić. Proszę o kolejne lekarskie definicje, bo im więcej jako pa-cjenci dostaniemy wskazówek, tym lepiej.S.M.:Mogę jeszcze zacytować jej kryteria z Międzynarodowej Klasyfikacji Psy-chiatrycznej Opieki Zdrowotnej, w której jest mowa o tym, że w depresji pacjentcierpi z powodu obniżonego nastroju, utraty zainteresowań i zdolności do ciesze-nia się, zmniejszenia energii prowadzącego do wzmożonej męczliwości i zmniej-szonej aktywności. Często występują:1.osłabienie koncentracji i uwagi,2.niska samoocena i mała wiara w siebie,3.poczucie winy i małej wartości,4.pesymistyczne, czarne widzenie przyszłości,5.myśli i czyny samobójcze,6.zaburzenia snu,7.zmniejszony apetyt.Obniżenie nastroju podlega małym wahaniom w zależności od dnia, a nawetw ciągu dnia, zwykle jest niezależne od bieżących wydarzeń. Do ustalenia rozpo-znania epizodu depresyjnego niezbędne jest utrzymywanie się zaburzeń przez conajmniej dwa tygodnie.3
[ Pobierz całość w formacie PDF ]